Wydawać by się mogło że papier to po prostu papier i nie ma powodów do głębszych przemyśleń. Wymienić można ogromna ilość rodzajów papieru, od zwykłego kruchego makulaturowego czy gazetowego, poprzez gładkie offsety aż do szlachetnych papierów czerpanych czy wspomnianych w tytule – papierów akwarelowych. Te ostatnie dzielone są ze względu na rozmaite cechy, z których każda decyduje on innych właściwościach wpływających na komfort pracy, trwałość obrazu, ekspozycje koloru… i wiele innych. Podstawową rzeczą na która powinnyśmy zwracać uwagę jest rodzaj materiału z którego arkusze są wykonywane. I tak możemy znaleźć np. papier akwarelowy celulozowy lub szlachetny, najbardziej ceniony papier akwarelowy bawełniany.
Papier celulozowy to podstawowy rodzaj papieru akwarelowego i charakteryzuje się dość zwartą i sztywną strukturą. Pozwala na precyzyjne rozprowadzanie farby i dobrze znosi poprawki i wymywanie. Zazwyczaj posiada charakterystyczną, regularną fakturę podobną do naturalnego papiery czerpanego. Niestety jego słaba stroną jest tendencja do odkształcania przy mocniejszym namoczeniu, mniej efektowna ekspozycja koloru oraz mniejsza odporność na starzenie się. Należy koniecznie zwracać uwagę na to czy jest to papier odkwaszony i bezdrzewny. Wówczas nie będziemy musieli przejmować się tym że papier z czasem zacznie żółknąć. To papier o bardzo dobrych właściwościach i świetnie sprawdzi się zarówno pod pędzlem amatora jak i wprawionego akwarelisty.
Papiery bawełniane za to są papierami niemalże idealnymi, ocenianymi przez akwarelistów na całym świecie od wieków. Wytwarzane z naturalnego, oczyszczonego włókna bawełnianego charakteryzują się mięsista strukturą, bardzo dobrą możliwością kontroli rozpływalności farby, piękna ekspozycją koloru i trwałością. Ich struktura i faktura zależy od sposobu tłoczenia arkuszy. I tak wyróżnić możemy 3 rodzaje bawełnianych papierów akwarelowych:
Tłoczony na zimno (Cold Pressed „CP”) – jest bardzo mięsisty, miękki i delikatny, idealny do malowania plamą. Nadaje się zarówno do technik na mokro jak i na sucho. Dobrze znosi wymywanie lecz jego delikatna włóknista powierzchnia nie pozwoli nam na mocniejsze maskowanie czy też retusze i korekty. Posiada średnią, naturalnie ziarnista fakturę. Jego uniwersalność pozwala na zastosowanie go w malarstwie zarówno pejzażowym jaki portretowym i martwej naturze.
Tłoczony na gorąco (Hot Pressed „HP”) – bardzo gładki papier nie posiadający wyczuwalnej faktury. Jest mocno sprasowany i spójny. Idealny do malarstwa detalicznego, pozwala na bardzo precyzyjną kontrolę na d farba bez ryzyka swobodnego rozlewania się plany farby. Dobrze znosi korekty, wymywanie i maskowanie. Bardzo dobrze spisuje się w malarstwie portretowym.
Szorstki (Rought „RGH”) to papier o bardzo wyraźnej, grudkowatej, nieregularnej fakturze. Jest trudniejszy do przewidzenia i dla nie wprawionego akwarelisty może być medium stosunkowo trudnym. Ładnie znosi wymywanie, natomiast mocniejsze korekty czy maskowanie może naruszać jego strukturę. Jego zastosowanie można określić jako uniwersalne choć najpraktyczniej sprawdza się w malarstwie akwarelowych pejzaży.
Ostatnią cechą na którą musimy zwracać uwagę jest gramatura papieru, a potocznie mówiąc jego grubość. Im wyższa gramatura tym papier będzie sztywniejszy i tym mocniej można go namoczyć. Idąc tym tropem kupując papier akwarelowy o gramaturze 190 gram otrzymamy dość wiotki, delikatny papier, który w znacznym stopniu będzie się odkształcał pod wpływem większej ilości wody (oczywiście nie jest to problem, papier ten jak każdy inny można naciągnąć i okleić) a kupując papier 425 lub nawet 640 gram będziemy mieć sztywny, gruby i bardzo cierpliwy podkład o dużej chłonności. Najpopularniejszą gramaturą papiery akwarelowego jest 300g